نظریات شخصیت مبتنی بر شناخت شخصیت، بررسی ابعاد، مراحل و نحوه شکل گیری شخصیت و صفات شخصیتی می باشد. در نظریات شخصیت ویژگی های شخصیتی مختلف مورد بررسی قرار می گیرد.
آنچه باعث تمایز نظریات شخصیت از دیگر نظریات می شود، بررسی الگوهای نسبتا ثابت رفتاری، عاطفی و فکری در این نظریات است. برخی از مهم ترین نظریات شخصیت شامل موارد زیر می شود:
(نهاد-خود-فراخود)نظریه شخصیت فروید نظریه شخصیت اریک اریکسون، نظریه شخصیت کتل، نظریه شخصیت هنری موری، نظریه شخصیت راجرز، نظریه شخصیت جورج کلی و دیگر نظریات شخصیت